'Voortgezet
werkplezier' is een creatieve, oplossingsgerichte aanpak. Voor uitwisseling van
ervaringen is veel ruimte, maar de actieve werkvormen zorgen ervoor dat het
niet blijft bij praten alleen. Docenten oefenen in technieken die ze in hun
dagelijks werk meteen kunnen toepassen.
De eerste fase van ‘Voortgezet werkplezier’ is
inzicht krijgen in de eigen werkdruk. Erkennen van frustraties is nodig om de
stap te maken ‘Van dramabaan naar droombaan’, zoals Bom en Van den Burg het ook
wel eens noemden. Dan volgt de analyse van ‘energiegevers’ en ‘energievreters’;
wat kost energie en wat geeft energie? Neem een docent die tijdens de pauze
nakijkwerk doet, terwijl hij weet dat het beter is even rust te nemen. Die wens
benoemen is één, het echt anders gaan doen en er een gewoonte van maken is stap
twee. Bovendien gaan mensen na hoe ze weer opladen. Door een uurtje
sportschool, een flinke wandeling, een glaasje wijn ’s avonds op de bank? Of
dichter bij school. Waarom vindt iemand het lesgeven leuk? Wat waren momenten
dat het lekker liep, in de laatste week of weken? Bom: “Je merkt na een tijdje
dat ook het positieve blijft hangen, zoals bij de oefening ‘elkaar complimenten
geven’. Daar kun je dus gebruik van maken.”
Maatregelenmatrix
Een belangrijk uitgangspunt van ‘Voortgezet
werkplezier’ is dat mensen uitgaan van eigen kracht en waar mogelijk zelf in
actie komen. Een werkvorm die daarop aansluit is ‘Vraag inbrengende persoon’
(VIP). Eén persoon brengt een kwestie in waar hij/zij mee worstelt. De anderen
stellen alleen vragen en maken intussen een ‘maatregelenmatrix’, waarop
mogelijke oplossingen in kaart zijn gebracht. Is het een probleem van de
organisatie, van het team of van jezelf? Wat kun je er zelf aan doen? Wat kun
je doen op korte termijn en wat op langere termijn? Waar heb je anderen bij
nodig? Zo komen bekende ergernissen op tafel, zoals een smartboard dat het niet
doet of de absentieregistratie die niet werkt. Maar er gebeurt meer, door frustrerende
ervaringen van verschillende kanten te bekijken, komen mensen tot nieuwe
oplossingen.
Feedback
leren geven
Aan de orde komt verder dat medewerkers de
druk die ze ervaren kunnen verlichten door zaken bespreekbaar te maken en beter
voor zichzelf op te komen. “Elkaar aanspreken zijn we niet zo gewend in het
onderwijs”, aldus Bom. “Als iemand je vriend is, wil je de vriendschap niet in
gevaar brengen en met een collega waar je niet zo goed mee overweg kunt, wil je
het niet nog erger maken. Dat is zo’n beetje de teneur. We praten veel óver
elkaar en moeten meer mét elkaar praten, elkaar feedback leren geven.” Al zal
dat niet in alle gevallen de definitieve oplossing brengen. “Een van de
deelnemers kaartte bijvoorbeeld een lang slepend probleem met collega’s bij de
directie aan. Die docent voelde zich eindelijk gehoord.”
‘Voortgezet werkplezier’ maakt mensen bewust
wat ze willen veranderen en geeft instrumenten om daaraan te werken. Daar hoort
bij dat ze onderkennen waar ze geen invloed op hebben. Die zaken accepteren
maakt energie vrij, ofwel, deelnemers oefenen zich ook in ‘de kracht van het
loslaten’.
