In een brief aan de Tweede Kamer schetsen minister Wiersma en minister Dijkgraaf hun strategie om de personeelstekorten in het onderwijs aan te pakken. “We zetten in op landelijke strategie en focus, samenwerking in de regio en we benoemen concrete acties op een aantal ingewikkelde dilemma’s die wij eerder beschreven rond de thema’s onderwijstijd, bevoegdheden en flexibilisering van de lerarenopleidingen,” schrijven de ministers in de Kamerbrief.
Dichtbij: in de regio
Er wordt toegewerkt naar een duurzame samenwerking in de regio van alle betrokkenen bij goed onderwijs. Daartoe worden onderwijsregio’s gevormd waarin bindende afspraken gemaakt worden over de regionale aanpak van het lerarentekort. Partijen zijn het eens dat een niet-vrijblijvende vorm van samenwerking op regionaal niveau nodig is om het lerarentekort aan te pakken. De maatschappelijke opgave om te zorgen voor voldoende en (blijvend) goed opgeleid onderwijspersoneel in een doorgaande lijn, in een professioneel uitdagende omgeving, afgestemd op de context en maatschappelijke opgave van de regio staat voorop. Partijen in de regio die daar nu nog in verschillende verbanden aan werken, zoals via de Regionale Aanpak Personeelstekorten (RAP), Samen Opleiden en Professionaliseren (SO&P) en de regionale allianties verbinden zich tot één onderwijsregio met een Regionale Aanpak Toekomst Onderwijsarbeidsmarkt (RATO).
Landelijke strategie
De regionale aanpak staat niet op zich en is onderdeel van een landelijke strategie om de tekorten aan te pakken. De ministers, zijn voornemens om, conform het advies van Van de Bunt een ‘realisatie-eenheid’ op te richten. Dat is een slagvaardige landelijke organisatie, waarmee de bestaande (ondersteunings)structuren van de huidige regionale samenwerkingen worden gebundeld en hier landelijk regie op wordt gevoerd. Deze landelijke eenheid ondersteunt, jaagt aan, deelt kennis en monitort resultaten. De eenheid faciliteert de regio’s en stuurt tegelijkertijd op de totale impact door te zorgen voor een wisselwerking tussen regio’s en tussen de regionale en landelijke ontwikkelingen.
Strategisch personeelsbeleid
Betrokken partijen onderschrijven het belang en de noodzaak om ook de komende jaren werk te blijven maken van verdere versterking van het strategisch personeelsbeleid in het po, vo en mbo. De ministers willen per 1 augustus 2024 wettelijke eisen hebben voor strategisch personeelsbeleid waar de Inspectie van het Onderwijs op zal toezien. Ze willen schoolbesturen stimuleren om via hun strategisch personeelsbeleid werk te maken van het ondersteunen van onderwijsondersteunend personeel, leraren en schoolleiders bij duurzame inzetbaarheid, professionele ontwikkeling en loopbaanontwikkeling.
Actuele cijfers geven aan: de urgentie is onverminderd hoog
In de nieuwe Trendrapportage Arbeidsmarkt leraren po, vo en mbo 2022 zien we dat een versnelling van de aanpak hoognodig is. Ook in het vo neemt de arbeidsmarktkrapte toe, zoals blijkt uit de forse stijging in het aantal vacatures dit jaar. Het personeelstekort in het vo is niet altijd direct zichtbaar door de verborgen tekorten. Deze ontstaan bijvoorbeeld als vakken tijdelijk uitvallen, een vak voor minder uur of zelfs niet meer wordt aangeboden. Hierdoor kan de kwaliteit en continuïteit van het onderwijs voor leerlingen in het gedrang komen.
Verdere uitwerking
De landelijke strategie lerarentekort is een nadere uitwerking van een van de punten uit de werkagenda van het Onderwijsakkoord dat op 22 april van dit jaar werd gesloten. De komende periode gaan de organisaties van en voor leraren, schoolbesturen en lerarenopleidingen met hun achterban in gesprek over de landelijke strategie lerarentekort. Met de inbreng vanuit het veld wordt de lerarenstrategie verder ingevuld en uitgewerkt, om in het voorjaar van 2023 definitief te worden vastgesteld.
Op 15 december spreekt de Tweede Kamer over het lerarenbeleid.
