Betreft: Onderzoek naar de aansluiting tussen de vraag van vo-scholen en het aanbod aan masteropleidingen
Door: ECORYS en Mooz Onderzoek
In opdracht van: VO-raad en Ministerie van OCW
Uitgave: januari 2016
De VO-raad en het ministerie van OCW hebben in het sectorakkoord VO de ambitie vastgelegd om het aandeel masteropgeleide leraren in het vo substantieel te vergroten. Een belangrijke voorwaarde voor het realiseren van deze ambitie is dat er voldoende goede masteropleidingen zijn, die aansluiten bij de verwachtingen en behoeftes van vo-scholen en leraren.
In dit onderzoek is het bestaande aanbod van masteropleidingen voor leraren in kaart gebracht, en is gekeken in hoeverre dit aansluit bij de wensen en behoeften van de scholen en leraren (het onderzoek richt zich met name op zittende leraren).
Conclusies
- Er zijn geen inhoudelijke lacunes in aanbod van masteropleidingen: voor elk examenvak in havo en vwo is een opleiding. Leraren en schoolleiders geven ook geen signalen dat er opleidingen ontbreken. Wel zijn er echter specifieke thema’s waarvoor zij graag meer aandacht in de opleidingen zouden zien, zoals onderwijskundige innovatie, curriculumontwikkeling, didactische en pedagogische vaardigheden en toetsingsstrategieën.
- De geografische concentratie van hbo-masters leidt tot regionale lacunes: het aanbod van eerstegraadsopleidingen is relatief dun gezaaid, met name wat betreft de ‘kleine’ vakken in het vo zoals aardrijkskunde, bedrijfseconomie, maatschappijleer en scheikunde. Dit leidt tot vraaguitval bij docenten. Met name docenten in Zeeland, Limburg, Overijssel en Friesland vinden de reisafstand naar een masteropleiding te lang.
- Er is sprake van een discrepantie tussen vraag en aanbod als het gaat om de vorm van de masteropleidingen: De belangrijkste eisen onder geïnteresseerde docenten zijn dat de opleiding modulair gevolgd kan worden en dat de colleges voor een groot deel tijdens de schooluren plaatsvinden. Ook onder schoolleiders is het flexibeler maken van de trajecten verreweg de belangrijkste wens.
- Schoolbeleid is slechts tot op bepaalde hoogte stimulerend voor deelname aan masters. Docenten stellen tevens eisen aan ondersteuning door hun school. Daarbij gaat het vooral om het beschikbaar stellen van tijd, door middel van structurele vervanging en het vrij roosteren van docenten die een masteropleiding volgen.
- Het aanbod aan masteropleidingen is onvoldoende transparant. Een substantieel deel van de leraren vindt dat de informatie over masteropleidingen tekort schiet om een goede keuze te kunnen maken.
- De afstemming tussen opleiders en scholen is versnipperd en verschilt regionaal sterk.
Aanbevelingen
Op basis van de bevindingen, doen de onderzoekers in het rapport een aantal aanbevelingen over hoe vraag en aanbod meer op elkaar kunnen worden afgestemd. Zij geven aan dat het verbeteren van de aansluiting tussen de vraag naar en het aanbod aan masteropleidingen voor leraren in het voortgezet onderwijs geen geïsoleerde opgave voor een bepaalde partij is. Hieraan dient op meerdere niveaus gewerkt te worden, in samenspraak met de relevante partijen (aanbieders masters, vo-scholen, OCW, sectorraden e.a.).
