Betreft: Een onderzoek naar de aanpak van arbeidsmarkttekorten in andere sectoren en de organisatie van het sociaal domein in andere landen
Uitgevoerd door: Andersson Elffers Felix (AEF)
In opdracht van: Onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Zorg & Welzijn (AZW)
Datum: april 2020
Het sociaal domein is niet de enige sector die kampt met personeelstekorten. Daarom zijn in dit onderzoek andere sectoren en landen vergeleken en daarbij zijn ruim 200 inspirerende initiatieven opgehaald om arbeidsmarktvraagstukken aan te pakken.
De onderzoekers hebben deze ingedeeld in zes hoofdtypen:
- Instroom vergroten: nieuwe professionals aantrekken, bijvoorbeeld via opleidingen
- Personeel behouden: uitstroom van professionals voorkomen
- Kwalitatieve tekorten aanpakken: de mismatch in competenties verkleinen
- Geografische spreiding: professionals op andere plaatsen laten werken
- Anders werken: de omvang en aard van het werk te reduceren
- Overall aanpak: combineren van interventies. (landelijk en regionaal)
Drie belangrijke conclusies op basis van het onderzoek:
- Effectiviteit en haalbaarheid gaan niet altijd hand-in-hand. Er wordt veel ingezet op initiatieven die makkelijker uitvoerbaar/haalbaar zijn, terwijl deze niet direct altijd het grootst mogelijke effect hebben. Aan de andere kant zijn de initiatieven met groter effect, vaak lastiger in te zetten (in het sociaal domein: denk bijvoorbeeld aan het verminderen van de hoeveelheid werk, door meer in te zetten op preventie).
- Er wordt vooral ingezet op het vergroten van de instroom in de sectoren, terwijl in een krappe arbeidsmarktsituatie dit niet altijd het meest effectief is. Gedacht moet juist ook worden aan initiatieven rondom het behoud van personeel of aan ‘anders werken’ en zo de omvang, aard en efficiëntie van het werk te veranderen.
- De landelijke structuur om arbeidsmarktvraagstukken aan te pakken schiet tekort. Het arbeidsmarktvraagstuk is één van de grootste problemen in alle sectoren. Er wordt geconstateerd dat nog te beperkt wordt samengewerkt door landelijke partners om de gewenste beweging in gang te zetten. Onder andere door te werken vanuit een gezamenlijke visie, waarbij structureel wordt geleerd van (lokale) experimenten. De onderzoekers bezien de komende periode hoe ze dit vanuit het sociaal domein oppakken en denken dat er op dit vlak ook in andere sectoren winst te behalen valt.
Lees het volledige onderzoeksrapport, de samenvatting of bekijk de video.
