Betreft: Een visie op arbobeleid voor de komende jaren
Uitgave: ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Datum rapport: 30 oktober 2023
Goed arbobeleid zorgt ervoor dat mensen gezond en veilig kunnen werken en ook na hun pensioen geen gezondheidsklachten ondervinden die zijn veroorzaakt in hun werkende leven. Voor goed arbobeleid is een visie voor de aankomende jaren van belang. Daarom gaat het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een open dialoog aan om een gezamenlijke visie op het Nederlandse arbobeleid te ontwikkelen: de Arbovisie 2040.
Ambities
De ambitie van het kabinet is om een trendbreuk tot stand te brengen in het aantal werkgerelateerde zieken, arbeidsongeschikten en doden. Werkgevers, werkenden, de overheid en alle betrokken stakeholders zetten zich gezamenlijk in om flinke stappen te zetten richting preventie, uitvoering, evaluatie en handhaving. De Arbovisie 2040 heeft de volgende missie:
Elke dode of zieke door werk is er één te veel (‘zero death’). Daarom mogen geen mensen meer overlijden door slechte arbeidsomstandigheden. Het aantal arbeidsongevallen en zieken door en op het werk moet significant dalen. Om dit te bereiken leven alle werkgevers, opdrachtgevers en werkenden de arboregelgeving na.
Actielijnen
Het kabinet gaat tot 2040 extra inzetten op de volgende drie actielijnen met bijbehorende doelstellingen:
1. Preventie, ontwerpen en ontwikkelen arbobeleid
- Elke werkgever in Nederland investeert in preventie om ziekte en uitval door werk te voorkomen en zo kort mogelijk te laten duren. Alle werkgevers hebben een RI&E met aandacht voor preventie, houden de RI&E actueel, treffen in samenwerking met werkenden beheersmaatregelen en doen aan bronbeleid.
- De Arbowet beschermt alle werkenden en de (keten)verantwoordelijkheid van de werkgever of opdrachtgever/opdrachtnemer (waaronder zzp’ers) wordt op gepaste wijze ingevuld en gerespecteerd.
- Werkgevers besteden voldoende geld aan preventieve inzet van de arbodienst.
2. Uitvoering van arbobeleid en de arbobeleidscyclus op de werkvloer
- De waarde van gezond en veilig werk is onderdeel van de cultuur en het gedrag op de werkvloer: opdrachtgevers, werkgevers en werkenden erkennen het belang van gezond en veilig werken, handelen daarnaar, en spreken elkaar er op aan. Ook producenten en consumenten hebben oog voor de waarde van gezond en veilig werk.
- De regels en verplichtingen waar men aan moet voldoen zijn voor alle stakeholders duidelijk en toepasbaar en zij handelen daarnaar.
3. Bijstellen van arbobeleid
- Werkgevers stellen hun preventieve maatregelen geregeld bij met de arbobeleidscyclus (“preventie-cyclus”) en regelmatige monitoring (meten, volgen, feedback). Zo kunnen werkgevers nieuwe problemen tijdig signaleren en krijgen zij inzicht in kansen voor de duurzame inzetbaarheid van hun personeel. Werkgevers hebben ondersteuning vanuit een goed functionerende kennisinfrastructuur. Zij organiseren onderling hun eigen feedback, via zelfregulering en collegiale toetsing.
- De Arbeidsinspectie pakt werkgevers en opdrachtgevers die de wet overtreden effectief aan. Dit vergt een geloofwaardig en proportioneel risicogestuurd toezicht- en handhavingsbeleid waarbij het gewenste maatschappelijk effect voorop staat.
Deze actielijnen worden verder uitgewerkt in een beleidsinzet die zich richt op twee punten:
- Voorbeeldrol van de overheid
- Werkenden in een kwetsbare positie
