Effectmeting InnovatieImpuls Onderwijs

Betreft: Effectmeting naar innovatieconcepten in het primair en voortgezet onderwijs
In opdracht van: het ministerie van OCW
Uitgevoerd door: SEO Economisch Onderzoek en ResearchNed
Datum rapport: juni 2015

De InnovatieImpuls Onderwijs (IIO) is een subsidieregeling die scholen in het primair en voortgezet onderwijs vier jaar lang de mogelijkheid heeft gegeven te experimenteren met innovatieve maatregelen binnen de school om het dreigende lerarentekort aan te pakken, zonder dat dit ten koste zou gaan van de onderwijskwaliteit of zou leiden tot een hogere werkdruk. Gedurende die vier jaar (2011-2014) zijn de effecten van de maatregelen onderzocht. 

Het voortgezet onderwijs heeft geëxperimenteerd met vier innovatieconcepten:

• In het project E-klas & PAL-student ontwikkelen leraren zelf een elektronische leeromgeving, waarbij een student hen ondersteunden, de zogenaamde Persoonlijk Assistent Leraar (PAL) (29 vo-scholen);
• Bij Leerlingen voor Leerlingen maken ouderejaarsleerlingen onder begeleiding van een vakdocent en een mediaspecialist instructiefilmpjes voor onderbouwleerlingen (27 vo-scholen);  
• Met behulp van Videolessen kunnen leerlingen op verschillende locaties tegelijkertijd dezelfde lessen volgen door een rechtstreekse videoverbinding. Zo is het mogelijk om vakken met een lerarentekort of laag leerlingaantal toch aan te bieden (17 vo-scholen);
• Bij Onderwijsteams geven teams van leraren samen les aan grotere groepen leerlingen, bijgestaan door onderwijsondersteuners en een digitale leeromgeving. Door zo te werken ontstaat er bij docenten ruimte om zich te professionaliseren (25 vo-scholen).

Conclusie
Bij drie innovatieconcepten wordt de arbeidsproductiviteit van leraren substantieel en significant verhoogd, mits aan specifieke voorwaarden is voldaan bij de vormgeving van de innovaties. Die voorwaarden zorgen er meestal ook voor dat de onderwijskwaliteit en werkdruk niet in het geding komen. Meer in het algemeen is bij de innovatieconcepten nauwelijks sprake van een significante aantasting van de onderwijskwaliteit of een verhoging van de werkdruk. Alleen in specifieke gevallen komt de onderwijskwaliteit onder druk te staan, in andere gevallen kunnen de innovaties juist leiden tot een significante toename van de onderwijskwaliteit. Kennis over en motivatie voor het werken met de innovatieconcepten is bij de direct betrokken leraren voldoende aanwezig en nemen over het algemeen toe. Het draagvlak binnen de school voor de innovaties blijft een punt van aandacht.

Meer informatie over de innovatieconcepten, de ervaringen van de scholen en het onderzoek vind je in onderstaande documenten. Via de site www.innovatieimpulsonderwijs.nl kunnen scholen putten uit de ervaringen van de onderzoeksscholen en kunnen zij voor hun innovatieprocessen advies vragen aan Innovatiebrigadiers.