Betreft: onderzoek naar de stand van zaken van de planvorming voor lestaakreductie en ontwikkeltijd op scholen in het voortgezet onderwijs
Uitgevoerd door: Voion
In opdracht van: Cao-tafel vo
Datum rapport: juni 2019
In de CAO VO 2018-2019 die is ingegaan op 1 juni 2018 hebben sociale partners afspraken gemaakt over lestaakreductie en ontwikkeltijd: in het takenpakket van leraren wordt 50 uur op jaarbasis vrijgespeeld om in te zetten als ontwikkeltijd. Op uiterlijk 1 maart 2019 diende het overleg tussen de werkgever, de MR en het onderwijzend personeel over de aanpassing van de lessentabel te zijn afgerond, gevolgd door overeenstemming met de MR. Begin april heeft Voion, in opdracht van de cao-tafel, een monitoring uitgevoerd naar de voortgang van de planvorming in de sector.
Voor de monitoring is in de eerste week van april 2019 een korte online enquête uitgezet onder het ‘Panel schoolleiders voortgezet onderwijs’ van DUO Onderwijsonderzoek & Advies, dat bestaat uit directeuren en teamleiders. Dit panel is representatief naar schoolsoort, regio, schoolgrootte en denominatie en geeft daarmee een goed beeld van de sector.
Uit het onderzoek blijkt het volgende:
- Begin april 2019 hebben ongeveer vier op de tien van de bevraagde scholen het plan voor lestaakreductie en ontwikkeltijd gereed, bij ongeveer de helft van de bevraagden is het plan nog in voorbereiding en bij 7 procent van de bevraagde scholen lukt het (vooralsnog) niet om tot een plan te komen.
- Van de scholen die hebben aangegeven dat het plan nog in voorbereiding is, verwachten zo’n zeven op de tien dat het plan alsnog binnen drie maanden gereed is.
- Ruim de helft van de plannen is (mede) tot stand gekomen vanuit een onderwijskundige visie, waarbij is gekeken hoe het onderwijs anders vormgegeven kan worden. Ruim vier op de tien scholen hebben het plan (mede) vanuit een rekenkundige benadering ingestoken, waarbij over de gehele formatie per fte wordt gekeken wat er in het takenpakket veranderd moet worden.
- Bij het opstellen van de plannen zijn voornamelijk schooldirectie, MR, teamleiders en docenten (in wisselende samenstelling) betrokken geweest.
- Ongeveer twee derde van de bevraagde scholen heeft positieve verwachtingen ten aanzien van de cao-afspraak. Men verwacht door uitvoer van de plannen beter inhoudelijk onderwijs, beter georganiseerd onderwijs, werkdrukvermindering en rust. Ongeveer een derde van de bevraagde scholen heeft minder positieve verwachtingen. Zij hebben lage verwachtingen van de opbrengsten en denken dat het voor onrust, toename van de werkdruk, hogere kosten en ‘gedoe’ zorgt.
- Qua ervaringen is het voor ruim de helft van de bevraagde scholen in eerste instantie zoeken naar de juiste invulling van de plannen. De geluiden zijn dat de cao-afspraak op papier helder lijkt, maar in de praktijk soms toch lastig uitvoerbaar. Men ervaart te weinig tijd om tot een gedegen plan te komen en heeft moeite om de aanpassingen budgetneutraal door te voeren.
- Een kwart tot de helft van de bevraagde scholen heeft gebruik gemaakt van de verschillende soorten ondersteuning vanuit Voion. Men oordeelt wisselend over de bruikbaarheid. De ene helft is erg tevreden met diensten en producten van Voion en is daardoor goed geholpen tijdens de planvorming. De andere helft vindt de toepasbaarheid van de producten onvoldoende, omdat zij van mening is dat deze te ver van de praktijk af staan of omdat uitwerking van het plan om maatwerk vraagt in plaats van ‘een goed voorbeeld’.
Vier schoolportretten
Het onderzoeksrapport bevat ook vier portretten van scholen die hun plan voor lestaakreductie en ontwikkeltijd gereed hebben. Lees hun portretten ter inspiratie.
Download het rapport >>
