Betreft: Eindrapportage project ‘Van bekwaam naar bevoegd’ Met concreet advies aan 10 stakeholders
Uitgave: DNA van de leraar, in opdracht van de VO-raad, met instemming van de VH en VSNU
Datum rapport: December 2019
Er zijn nog steeds veel bekwame VO leraren voor de klas die ongewenst on(der)bevoegd zijn. Hierdoor dreigt een verlies van deze leraren. De IPTO-rapportages wijzen uit dat nog steeds 12% van de lessen worden gegeven door niet (volledig) bevoegde leraren, waarvan bijna 4% volledig onbevoegd. Veel van deze leraren willen graag een bevoegdheid halen, maar slagen daar om uiteenlopende redenen niet in. Tevens wordt beseft dat ‘bevoegd’ niet altijd gelijk is aan ‘bekwaam’ en dat ook onbevoegde leraren soms heel bekwaam kunnen zijn.
In 2017 is er een project opgericht om te achterhalen welke verbeteringen mogelijk zijn om deze leraren op maat van bekwaam naar bevoegd te brengen. Het doel was om in twee jaar tijd 100 on(der)bevoegde vo leraren te begeleiden naar een passende lerarenopleiding, om daarbinnen via maatwerktrajecten die recht doen aan hun reeds verworven kennis en competenties, een passende bevoegdheid te halen.
Algemene bevindingen en adviezen
• Echt maatwerk doet recht aan verworven competenties en helpt bekwame leraren te behouden voor het onderwijs;
• On(der)bevoegdheid is geen tijdelijk probleem;
• Van eenmalige kwalificatie naar een ontwikkelingsgericht bevoegdhedenstelsel en opleidingsaanbod;
• Opleiding en professionalisering is de gezamenlijke opdracht van scholen en lerarenopleidingen;
• Echt maatwerk vraagt om actie van alle stakeholders en een herverdeling van verantwoordelijkheden.
Algemene bevindingen en adviezen voor alle lerarenopleidingen
• Communicatie opleidingsaanbod is onoverzichtelijk;
• Lerarenopleidingen en maatwerk: van filosofie naar uitvoering in de praktijk;
• Toelatingsbeleid en adaptieve assessments;
• De rol en functie van examencommissies.
Concrete actiepunten
In twee jaar tijd zijn er tijdens expertmeetings een berg aan concrete oplossingsrichtingen gevonden. Samen met de betrokken projectleiders van de VO-raad is besloten om op basis daarvan voor iedere stakeholder concrete actiepunten te formuleren die urgent zijn en direct kunnen worden opgepakt. Deze actiepunten per doelgroep zijn te vinden in het onderzoek.
