Betreft: Sectoranalyse onderwijs
Door: Regioplan
In opdracht van: de Commissie Doelmatigheid Hoger Onderwijs
Datum: december 2017
In opdracht van de Commissie Doelmatigheid Hoger Onderwijs heeft Regioplan een sectoranalyse gemaakt van de lerarenopleidingen in Nederland. Het onderzoek geeft inzicht in:
- de bredere trends en (beleids)ontwikkelingen in de sector;
- de afstemming tussen de vraag van studentzijde, de vraag vanuit het werkveld, de maatschappelijke vraag en het aanbod van de onderwijsinstellingen;
- de arbeidsmarktperspectieven op de korte en langere termijn voor afgestudeerden in deze sector.
Bij deze analyse is er gekeken naar de ontwikkelingen aan de lerarenopleidingen tussen 2013 en 2016.
Enkele conclusies
- Het totale aantal studenten dat staat ingeschreven aan alle bekostigde onderwijsopleidingen samen is in de periode 2013-2016 met vier procent gedaald (van 66.897 in 2013 naar 64.302 in 2016). De instroom van de lerarenopleidingen in totaal is gedaald in deze periode met 13% van 24.403 naar 21.182.
- De inschrijvingen bij de tweedegraads lerarenopleidingen zijn nagenoeg onveranderd op een tiental studenten na. Wel zijn er een aantal opvallende dalers en stijgers binnen de tweedegraads lerarenopleidingen. De grootste stijging in het aantal ingeschreven studenten is te zien bij de tweedegraads Technisch Beroepsonderwijs die in 2016 339 studenten meer heeft dan in 2013. Ook de tweedegraads opleiding Gezondheidszorg en Welzijn is, met een toename van 142 studenten sterk gegroeid. Beide opleidingen leiden op voor het mbo en vmbo.
- Opvallend is de sterke daling van de unieke opleidingslocaties. Die is met 39% gedaald in drie jaar tijd, vooral bij de duale opleidingen is veel aanbod geschrapt.
Exacte vakken
- Het totale aantal ingeschreven studenten aan exacte tweedegraads lerarenopleidingen is in de periode 2013-2016 met 18 procent toegenomen. Met name de tweedegraads opleiding in Biologie en Wiskunde kenden in deze periode een grote toename van respectievelijk 381 en 281 studenten.
- Het aantal ingeschreven studenten aan exacte eerstegraads lerarenopleidingen is in de periode 2013-2016 met 10% (hbo) en met maar liefst 73% (WO) toegenomen.
Het is maar de vraag in hoeverre deze opleidingen kunnen voorzien in de vraag naar eerstegraads leraren. Gezien de verwachte tekorten in 2024 aan eerstegraads leraren voor wiskunde (75 fte), informatica (74 fte) en scheikunde (36 fte) is het wenselijk dat veel afgestudeerden in het onderwijs gaan werken.
Het lijkt erop dat het onderwijs voor een toereikend aanbod aan exacte eerstegraads leraren grotendeels afhankelijk is van de hbo-masters. Het ligt daardoor voor de hand het opleidingenaanbod in samenhang te bezien met de tweedegraads opleidingen. Tegelijkertijd is het voor aanboren van nieuwe doelgroepen verstandig om zo veel mogelijk studenten te verleiden tot de educatieve keuzetracks binnen de wo-masters.
