De risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) is een belangrijke en daarom verplichte pijler onder het arbeidsomstandighedenbeleid van een school. Binnen de beleidscyclus van het 5W-model (willen, weten, wegen, werken en waken) geeft de RI&E structuur voor het inventariseren, prioriteren en aanpakken van risico’s. De RI&E is daarmee een belangrijk hulpmiddel bij het stimuleren van een veilige en gezonde werkomgeving.

Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet)
De risico-inventarisatie & -evaluatie (RI&E) is al sinds 1 januari 1994 verplicht voor alle werkgevers met personeel in dienst. Het plan van aanpak is een verplicht onderdeel van de RI&E. Dat staat in artikel 5 (inventarisatie en evaluatie) van de Arbowet.

De Arbowet verplicht u ook uw RI&E te laten toetsen. Uitzondering op deze verplichting is als u minder dan 25 werknemers in dienst heeft én u gebruik maakt van een goedgekeurde Branche-RI&E. Of als alle medewerkers samen 40 uur of minder per week werken. In die gevallen komt u in aanmerking voor een zogenaamde toetsingsvrijstelling van uw RI&E. Omdat dit in de praktijk in het vo niet zal voorkomen, betekent dit dat alle vo-scholen hun RI&E moeten laten toetsen.

Taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden m.b.t. de RI&E
In de Arbowet zijn een aantal partijen benoemd die taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden hebben m.b.t. de RI&E:

• De werkgever
  De werkgever (het bestuur) is verantwoordelijk voor veilige en gezonde arbeidsomstandigheden in de school en daarmee ook voor de RI&E. Doorgaans zal de werkgever veel arbotaken overdragen aan medewerkers in de organisatie. Bij deze overdracht van taken behoudt de werkgever altijd de eindverantwoordelijkheid.
  
  
• Preventiemedewerker (deskundige werknemer(s))
  De Arbowet geeft in artikel 13 aan dat de werkgever zich door één of meer ‘deskundige werknemers’ laat bijstaan ten aanzien van het naleven van zijn verplichtingen op grond van de Arbowet. Een van de hoofdtaken van de bedoelde preventiemedewerker is het meewerken aan het opstellen van de RI&E en de uitvoering van de verbetermaatregelen in het Plan van Aanpak.
  
  
• De werknemer
  Deze heeft de verantwoordelijkheid om de preventiemedewerker en de gecertificeerde kerndeskundigen of arbodienst – indien nodig – te ondersteunen bij het uitvoeren van een RI&E. In het dagelijkse werk is hij verplicht mee te werken aan voorlichting en onderricht en om door de werkgever gegeven instructies op te volgen en naar vermogen zorg te dragen voor zijn eigen veiligheid en gezondheid en die van de andere betrokken personen onder meer door de “door hem opgemerkte gevaren voor de veiligheid of de gezondheid terstond ter kennis te brengen aan de werkgever of degene die namens deze ter plaatse met de leiding is belast” (artikel 11 lid e Arbowet);
  
  
• Personeelsvertegenwoordiging (P(G)MR)
  De P(G)MR heeft instemmingsrecht op de manier waarop de RI&E wordt uitgevoerd en op het Plan van Aanpak. Bovendien heeft de P(G)MR instemmingsrecht op de keuze van de persoon en positie van de preventiemedewerker in de organisatie. De P(G)MR draagt zo ook een verantwoordelijkheid voor arbozaken in de school.
  
  
• Deskundige bijstand
  In de Arbowet staat verder dat de werkgever de RI&E moet laten toetsen door een gecertificeerde arbokerndeskundige of arbodienst (Arbowet, art. 14 en Arboregeling, art. 2.1). Hij controleert of de RI&E volledig, betrouwbaar en actueel is en of deze voldoet aan de stand der wetenschap en professionele dienstverlening. Een afschrift van het advies moet hij aan de P(G)MR sturen.
  
  
• Nederlandse Arbeidsinspectie
  Bij een controle door de Nederlandse Arbeidsinspectie, zal altijd naar de RI&E worden gevraagd. De inspectie kijkt of de RI&E aan de wettelijke eisen voldoet. Ook zal de Nederlandse Arbeidsinspectie kijken hoe het staat met de voortgang van de uitvoering van het Plan van Aanpak en zal ze ‘fysieke bewijsstukken’ willen zien waaruit blijkt dat er werk wordt gemaakt van het arbeidsomstandighedenbeleid. Als niet aan de wettelijke eisen wordt voldaan, kan de Nederlandse Arbeidsinspectie de school maatregelen en/of boetes opleggen.