“Dit is de leukste baan in het onderwijs”
André Rijnberg begon in 1983 op het Ichthus College in Veenendaal als amanuensis en is nu hoofd van het TOA-team op dezelfde school. “Mijn functie als hoofd TOA (Technische Onderwijs Assistent) schijnt uniek te zijn in Nederland. Er zijn wel meer coördinerende TOA’s die alle teamwerkzaamheden regelen, maar ik ben ook verantwoordelijk voor de functionerings- en beoordelingsgesprekken en val direct onder de directeur onderwijs. Ik heb een zelfstandige functie, met volgens mij de meest ideale constructie die je in het onderwijs kunt bedenken.”
Het 9-koppige team van André Rijnberg bestaat uit TOA’s en lesassistenten. André weet precies wat er binnen zijn team speelt en omschrijft zichzelf als meewerkend voorman. “Ons team start en eindigt elke dag met een gezamenlijke kop koffie. We starten de dag met een werkoverleg en ‘s middags overleggen we de zaken waar we tegenaan zijn gelopen. De TOA’s van ons team zijn geschoold in alle exacte vakken, dus we kunnen gemakkelijk voor elkaar invallen en dat maakt ons werk heel breed.”
Onmisbaar team
Het TOA-team wordt volgens André enorm gewaardeerd door alle collega’s. “We voelen ons onmisbaar voor de school en de leerlingen. We nemen veel werk uit handen, niet alleen als TOA maar we regelen ook excursies en andere activiteiten. We voelen ons echt gesteund door de directie, alles wat we aanvragen op het gebied van bijscholing of trainingen wordt gehonoreerd. Ik vind dat ik de leukste baan in het onderwijs heb. Het meest prettige aan deze baan is het contact met de leerlingen; er zijn door de jaren heen veel meer uren practicum bijgekomen die wij begeleiden. Daarnaast helpen we de leerlingen individueel en bij groepsopdrachten. Je hoort wel eens dat TOA’s overal voor worden ingezet, bijvoorbeeld ook voor surveillance. Dit soort aanvragen komt op onze school bij mij terecht en ik houd de taken van mijn team goed in de gaten. Dat betekent dat je goed je grenzen aan moet geven; een TOA moet geen manusje-van-alles worden.”
André Rijnberg moet goed nadenken over de negatieve kanten van zijn beroep. “Een groot nadeel is dat er nauwelijks nieuwe aanwas is. Mijn collega’s zijn allemaal van mijn leeftijd dus binnen 5 jaar zijn we met pensioen. We proberen stagiaires te behouden die van de mbo-opleiding tot laborant komen, maar zij gaan vaak weer verder studeren. We denken er nu over na om een fanatieke havo-leerling te motiveren om op kosten van de school een TOA-opleiding te volgen.”
Van TOA naar docent
Er is weinig verloop in het team van André, maar er zijn wel vier collega’s geweest die doorstudeerden om docent te worden. “De weg van TOA naar docent is vrij logisch. Wij volgen ook didactische trainingen en zijn tot op vwo-niveau op de hoogte van de exacte vakken. Sommige scholen zetten TOA’s in als instructeur, maar daar ben ik niet zo enthousiast over want in feite ben je dan een docent, met dezelfde taken en verantwoordelijkheden, maar binnen een lagere loonschaal. Onze directeur onderwijs, aan wie ik rechtstreeks verantwoording afleg, komt overigens ook uit mijn eigen team. Hij is begonnen als TOA, studeerde toen verder voor docent natuurkunde, werd vervolgens zorgcoördinator en nu is hij directeur onderwijs. We hebben elke drie weken overleg en dat verloopt heel prettig omdat hij exact weet wat er speelt.” André Rijnberg heeft zelf geen ambities om docent te worden: “Ik heb nu evenveel contact met de leerlingen en heb het zo naar mijn zin dat ik niet zou willen ruilen. Na 41 jaar ga ik nog elke dag met plezier naar mijn werk.”
Maak werk van je ambities
André startte als amanuensis toen hij uit zijn militaire dienst kwam. Het duurde twee jaar voor hij TOA werd en vijf jaar later werd hij gevraagd om hoofd TOA te worden. “De school vroeg zich op dat moment af onder welke verantwoordelijkheid TOA’s nu vielen, onder de conrector, een docententeam of anders? Toen heeft men besloten om de langstzittende, ik dus, als hoofd TOA aan te wijzen. Dat was niet echt mijn opzet, maar het is prettig dat ik nu zelf kan sturen en mijn eigen verantwoordelijkheid heb.”
Het Ichthus College stimuleert werknemers om zich te ontwikkelen, zegt André. “Als je ambities hebt als ondersteunend personeelslid, dan wordt dat hier aan alle kanten ondersteund. Vaak studeren collega’s door voor docent, zoals de TOA’s die docent in de exacte vakken zijn geworden. En voor een conciërge is het best logisch om lesassistent Techniek te worden en daarna docent Techniek. Er zijn verschillende mogelijkheden, maar de wens moet echt vanuit jou zelf komen, je zult zien dat daarna alle collega’s achter je staan.”
