Rotterdams Montfort College inspireert leerlingen om docent te worden
In 2023 organiseerde het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) de Challenge Lerarentekort. Het doel: nieuwe manieren ontwikkelen om de instroom in lerarenopleidingen te verhogen en jongeren te enthousiasmeren voor het leraarschap. Eén van de innovatieve oplossingen die hieruit voortkwam, was het project van ECHT Onderwijs. In samenwerking met het Montfort College Rotterdam voerden zij een pilot uit om leerlingen warm te maken voor een loopbaan als docent.
De pilot bij het Montfort College was bedoeld om zowel leerlingen als docenten te inspireren. Een belangrijk element was het aanbieden van gastlessen, waarin verschillende gastsprekers hun ervaringen deelden. Drie rolmodellen vertelden over de impact die zij als docent hebben gehad, en wat het leraarschap hen persoonlijk heeft gebracht. De verhalen waren persoonlijk en krachtig, en raakten zowel de leerlingen als de aanwezige docenten. Ashena Mathoera, sinds een jaar docent economie en bedrijfseconomie op het Montfort College, was actief betrokken bij de gastlessen. “Deze lessen gaven zowel leerlingen als docenten een ander perspectief op het vak,” zegt Ashena. “Veel pubers moeten er niet aan denken om docent te worden, maar een docent is meer dan alleen een vakman die lesgeeft.
Een docent is ook een mentor, een luisterend oor en een rolmodel. Dat blijft vaak onderbelicht.” Leerlingen krijgen volgens Ashena ook vaak het idee dat het leraarschap saai of zwaar is vooral door de misverstanden die er bestaan over de werkdruk en het salaris. “Maar de gastsprekers lieten zien hoe waardevol het vak is en hoe docenten het verschil kunnen maken in het leven van leerlingen. De sprekers vertelden hun persoonlijke verhalen over hoe ze als docent impact hadden, en benadrukten het belang van rolmodellen. Zo sprak een van de gastsprekers over zijn ervaringen als immigrant en hoe hij ondanks vele tegenslagen besloot het onderwijs in te gaan. Een andere spreker deelde hoe zij als docent haar leerling hielp om haar dromen als professioneel danser waar te maken. Ashena: “Deze verhalen maakten de leerlingen bewust van het potentieel van het vak en openden de ogen van de aanwezige docenten.”
Eigenschappen als docent
Het belangrijkste doel van de pilot was om leerlingen na te laten denken over hun eigen talenten en de mogelijkheid om deze in te zetten in het onderwijs. Gedurende het programma werden leerlingen actief betrokken bij opdrachten die hen hielpen om hun sterke punten te herkennen. “Een van de opdrachten was om te reflecteren op welke eigenschappen je nodig hebt om docent te worden,” vertelt Ashena. “Door deze eigenschappen met elkaar te delen, konden leerlingen hun eigen potentieel als toekomstige docenten ontdekken.” Het resultaat was dat een aantal leerlingen daadwerkelijk interesse toonde in het leraarschap. Ashena legt uit: “Er waren in totaal drie leerlingen die enthousiast werden over het leraarschap. Bijzonder, want jongeren denken meestal niet aan het docentschap. Maar door hen te laten zien wat het vak inhoudt, zijn ze gaan nadenken over de mogelijkheden die het biedt.” Ashena gebruikt de informatie die ze heeft gekregen in de gastlessen ook tijdens haar mentoruren en de lessen burgerschap. “Ik laat bijvoorbeeld zien dat het salaris van een docent prima is vergeleken met het bedrijfsleven; een belangrijke motivatie voor kinderen van deze leeftijd. En wanneer leerlingen bijvoorbeeld goed kunnen uitleggen, geduldig en representatief zijn, of een passie hebben voor een bepaald vak, dan vertel ik hen: ‘Jij zou echt een goede leraar kunnen worden.’ Dit is vaak het moment waarop het ‘lampje gaat branden’,” zegt Ashena. “Dit soort complimenten kunnen een leerling daadwerkelijk aanzetten om het leraarschap te overwegen. Mijn leerlingen in 3 vwo maken hun profielkeuze, dus ze staan echt stil bij het beroep dat ze later willen uitoefenen. Het is wellicht nog wat vroeg voor deze pubers om voor het docentschap te kiezen, je ziet dat die keuze pas later komt als ze op het hbo of de universiteit zitten.”
Persoonlijke groei
Naast de focus op leerlingen, richtte de pilot zich ook op het bewust maken van docenten. ECHT Onderwijs legde de nadruk op het belang van de docent als ambassadeur voor het vak. “Wanneer docenten hun eigen passie voor het vak uitdragen, stralen ze dit uit naar hun leerlingen,” zegt Denise Wit van ECHT Onderwijs. “Als een docent zich bewust is van zijn of haar rol als rolmodel, zullen leerlingen positiever gaan kijken naar het vak.” Daarnaast speelt dit bewustzijn een rol bij het behoud van jonge docenten. “Scholen besteden veel aandacht aan de inhoudelijke kant van het vak, maar er moet ook voor persoonlijke groei meer tijd worden vrijgemaakt.” ECHT Onderwijs organiseerde een workshop waarbij docenten stilstonden bij hun eigen impact en de betekenis van hun werk. Alisa Meijs van ECHT Onderwijs: “Het is belangrijk dat we als onderwijsprofessionals onszelf herinneren waarom we dit werk doen en de passie die we voelen voor het vak doorgeven aan de leerlingen.” Dit besef van het belang van hun werk gaf de docenten nieuwe energie, die ze vervolgens konden gebruiken om hun leerlingen te inspireren.
Van project naar structureel inbouwen
De ervaringen van de pilot bij het Montfort College hebben duidelijk aangetoond dat het bewustzijn van het leraarschap op zowel docenten als leerlingen een positieve invloed heeft. De wens is dan ook om deze initiatieven duurzaam in te bouwen binnen de schoolcultuur. Alisa: “Het is belangrijk dat dit geen eenmalige activiteit blijft. We moeten de thema’s die we hebben aangekaart blijven oppakken en integreren in bestaande schoolstructuren, zoals beroepskeuzedagen en loopbaanbegeleiding. En als je mensen uitnodigt om meer te vertellen over hun beroep, zou het logisch moeten zijn dat daar ook een docent bijzit die vertelt wat het vak voor hem of haar betekent.” Door het leraarschap structureel te integreren in het schoolaanbod, kunnen scholen een cultuur creëren waarin docenten zich bewust zijn van de waarde en impact van het onderwijs en leerlingen meer inzicht krijgen in het vak van docent. Ashena voegt hieraan toe: “We zouden graag samen met een externe partij meer gastlessen willen verzorgen en de school kan de ouders er meer bij betrekken, bijvoorbeeld door hen te laten nadenken over de kwaliteiten van hun kinderen als toekomstige docenten. Zo maak je de optie lerarenopleiding steeds aantrekkelijker voor het juiste type leerling.”
Waardevol vak
De pilot op het Montfort College heeft bewezen dat het leraarschap een aantrekkelijke beroepskeuze kan zijn voor leerlingen als je duidelijk maakt dat het zoveel meer is dan lesgeven. Het is een beroep dat jongeren kan bieden wat zij zoeken in een carrière: afwisseling, ondernemerschap, vrijheid en de mogelijkheid om een verschil te maken in het leven van anderen. Door het bewustzijn rondom het leraarschap te vergroten, kunnen meer jongeren geïnspireerd worden om voor dit waardevolle beroep te kiezen. Het Montfort College heeft niet alleen leerlingen geënthousiasmeerd, maar ook docenten geholpen om hun eigen rol en impact opnieuw te waarderen.
Lees ook over de andere pilots van de Challenge lerarentekort van het ministerie van OCW
