De stem is een belangrijk instrument voor docenten, zowel om lesstof uit te leggen als om orde te houden in de klas. Door slechte akoestiek, een rumoerige klas of omgevingslawaai ligt forceren van de stembanden op de loer. Met als gevolg (chronische) vermoeidheid die kan leiden tot ziekteverzuim en zelfs tot burnout. Naast opties als logopedie of aanpassen van de ruimte kan een stemversterker een uitkomst zijn. Zeker in ruimtes waar de spreker een grote groep moet bereiken, voor docenten die kampen met een medische aandoening van de stem of voor docenten die van nature geen harde stem hebben.
Goed verstaanbaar
Het Grafisch Lyceum in Rotterdam maakt gebruikt van een stemversterker. Jeroen Den Dunnen, die zich als innovator bezighoudt met alle technische en technologische vernieuwingen binnen school, heeft geen feitelijke gegevens over gunstige effecten, maar, zo denkt hij: ”de goede verstaanbaarheid komt ongetwijfeld ten goede aan het leervermogen van de leerlingen en de (stem)conditie van docenten.” Lees het volledige schoolvoorbeeld in de Arbocatalogus-VO.
Uitval door stemproblemen voorkomen – praktijkervaring
Anita Verzijl, consultant bij Voion, zag op het Alfrink College in Zoetermeer wat de stemversterker een individuele docent kan opleveren. Wat kan de stemversterking in de praktijk betekenen voor docent en leerlingen? Anita Verzijl sprak met de docente Frans en woonde twee van haar lessen bij. Verzijl vertelt:
Energie over
"De docente was al in 1989 geopereerd aan haar stembanden. Om haar stem niet te forceren gebruikte ze daarna gitaarversterkers. Toen ze aan het begin van dit schooljaar door omstandigheden een maand zonder hulpmiddelen lesgaf, kreeg ze al snel last van vermoeidheid. Stress ligt hierdoor op de loer. Nadat ze via een collega hoorde over de stemversterker nam ze zelf contact op met de leverancier. Ze kon het systeem een maand op proef gebruiken. Haar klachten zijn verdwenen; aan het einde van een dag heeft ze energie over en geen last meer van pijnlijke, geïrriteerde stembanden. Met de microfoon komt ze, als dat nodig is, moeiteloos boven een rumoerige klas uit. Ze hoeft haar stem daarvoor niet meer extra in te spannen. Na de testperiode is de stemversterker meteen aangeschaft. De docente vindt het nieuwe systeem fijner dan een gitaarversterker, omdat het geluid beter in de ruimte verspreid wordt en je als spreker de microfoon aan een koordje om je nek hebt hangen."
Betrokken en actief
Verzijl heeft zelf ervaren dat het stemgeluid door de versterking helder en duidelijk overkomt in het hele klaslokaal, ook achterin. Dat maakt rustig luisteren mogelijk. Leerlingen bevestigden dat ze de docente goed kunnen volgen. “Als ze eenmaal gewend zijn aan het geluid, dat anders klinkt dan bij andere docenten, vinden ze het prettig. Ze vertelden dat het soms wat galmde, maar dat was vooral in het begin toen de apparatuur nog niet helemaal goed was ingesteld. Als luisteren minder inspanning kost, blijven leerlingen in het hele lokaal makkelijker bij de les, betrokken en actief.”
Voordeel voor de school was ook, dat de apparatuur in dit geval viel onder ‘een persoonlijke aanpassing’ om duurzaam inzetbaar te blijven. Daarom heeft het UWV alles vergoed. Los daarvan is het voor een school een eenvoudige afweging. Hoe duur is de apparatuur en wat kost het als een docent door ernstige stemproblemen uitvalt? Volgens een formule die Voion hanteert, komt dat laatste op ongeveer 1,5 maal zijn of haar uurloon.