Docenten ontlasten én leerlingen beter helpen:
Regius College Schagen kiest voor taakverlichting buiten de klas
Het Regius College in Schagen heeft voor de besteding van de convenantsmiddelen ‘Aanpak lerarentekorten en werkdrukverlichting’ gekozen voor een bijzondere oplossing: het inrichten van twee leerlingenbalies en een structuurklas. “Hierdoor snijdt het mes aan twee kanten, leraren worden ontlast en leerlingen beter geholpen”, zegt Vincent Epskamp, docent aardrijkskunde en voorzitter van de GMR.
Het Regius College biedt met 400 medewerkers onderwijs aan ongeveer 3.300 leerlingen uit Schagen en omgeving; van praktijkonderwijs tot gymnasium. Kleinschaligheid staat daarbij voorop, vertelt Vincent Epskamp, die al 21 jaar als eerstegraads docent voor de klas staat en 18 jaar lid is van de medezeggenschapsraad. “We proberen al 10 jaar om de klassen zo klein mogelijk te houden, mits dat haalbaar is, en bieden op diverse manieren ondersteuning aan de leerlingen in het kader van passend onderwijs. Onze school heeft een redelijk open cultuur, je kunt binnen de kaders meebeslissen. Die open cultuur wil ik binnen de medezeggenschapsraad doortrekken, Daarom zet ik geregeld in op transparantie: leg uit waaróm bepaalde zaken zo besloten worden en waarom dat belangrijk is voor de school.” Epskamp vindt het prettig om vroeg betrokken te raken bij beslissingen en mee te denken over bestuurlijke maatregelen en onderwijsbeleid. Sinds 9 jaar is hij dan ook voorzitter van de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad. “Het is fijn om naast het werk in de klas, wat ik ook nog heel leuk vind, de grote lijnen te begrijpen.”
Energievreters in beeld
Het Regius College heeft de afgelopen jaren regelmatig aandacht besteed aan het onderwerp werkdrukverlichting. “Het gevoel van werkdruk is in onze organisatie niet uitzonderlijk hoog, het veroorzaakt bijvoorbeeld geen uitstroom. Maar we vinden het belangrijk dat onze medewerkers het gevoel hebben dat zij hun taken goed uit kunnen voeren.” Het Regius College heeft daarom deelgenomen aan het pilotproject Teamwerk-VO van Voion, een procesaanpak waarmee je als school zelf aan de slag gaat om een gezonde werkomgeving en werkplezier te stimuleren. Hierbij staat een dialoog centraal waarin gewerkt wordt aan oplossingen voor energievreters. “We hebben met maar liefst 290 medewerkers van alle sectoren in clusters meegewerkt aan dit project. Alle docenten hebben aan kunnen geven wat er speelt en wat zij als energievreters zagen. Daar kwam een rode lijn uit voort: de zorg en passend onderwijs voor leerlingen met meerdere problemen blijkt een te grote uitdaging voor veel docenten. Sinds de afschaffing van het speciaal onderwijs zien we leerlingen die meer specialistische ondersteuning en hulp nodig hebben. Onze mentoren en docenten helpen waar ze kunnen maar een deel van de hulpvraag valt buiten ons vakgebied; we zijn immers geen psycholoog of therapeut. Het begeleiden van deze leerlingen en alle overlegmomenten die daarmee samenhangen met leerling, ouders, mentor en zorgcoördinatoren leverde te veel werkdruk op. Deze resultaten van Teamwerk-VO hebben we gekoppeld aan de convenantsmiddelen. Binnen de GMR hebben we de grote lijnen uitgezet en de MR en medewerkers van de locaties hebben er verder invulling aan gegeven. De nieuwe oplossingen passen in ons strategisch beleid ten aanzien van passend onderwijs.”
Leerlingenbalie
Met de convenantsmiddelen is zowel bij havo/vwo als vmbo/praktijkonderwijs een leerlingenbalie opgericht die fulltime wordt bemand door professionals die de psychosociale problemen beter op kunnen vangen. “Leerlingen zijn welkom om bij deze open balie hulp te vragen en mentoren sturen leerlingen door als zij het gevoel hebben dat ze extra ondersteuning op dit gebied kunnen gebruiken. De medewerker van de leerlingenbalie pakt deze problemen in samenspraak met de zorgcoördinator op zodat mentoren en docenten zich kunnen richten op de taken waarin zij gespecialiseerd zijn. Relevante bevindingen worden door de leerlingenbalie weer teruggekoppeld naar de mentor zodat er geen belangrijke ontwikkelingen buiten het zicht afspelen. Zo zetten we de docenten en mentoren in hun kracht terwijl we tegelijkertijd de leerlingen met meervoudige problemen beter helpen. Overigens gaan leerlingen die uit de klas worden gestuurd, nu ook naar de leerlingenbalie in plaats van de teamleider.”
Structuurklas
Bij vmbo en praktijkonderwijs van het Regius College is naast de leerlingenbalie ook een structuurklas opgericht om leerlingen die meerdere specifieke problemen hebben, voor bepaalde vakken in een structuurklas samen te brengen. “Docenten dragen de kandidaten voor zo’n structuurklas aan. Op die manier kan de docent zich beter concentreren op de rest van de klas en krijgen deze leerlingen de extra aandacht die ze nodig hebben”, vertelt Vincent Epskamp. Naast de leerlingenbalies en structuurklas, heeft het Regius College met de convenantsmiddelen ook geïnvesteerd in extra ondersteuning voor leerlingen met leerproblemen. “Via Teamwerk-VO en de GMR die in hoofdlijnen meedacht met de opzet, hebben we er met zijn allen voor gekozen om de convenantsmiddelen te besteden aan extra aandacht voor de leerlingen door specialistische taken uit te besteden aan professionals buiten de klas. Dit helpt niet alleen de leerlingen; het draagt bij aan de vermindering van de werkdruk, maakt het vak van docent aantrekkelijker en het zorgt ervoor dat we uitstroom kunnen voorkomen.”
Evaluatie en continuering
De leerlingenbalies en structuurklas zijn voorlopig voor twee jaar ingericht. Het Regius College wil na een grondige evaluatie bekijken of het voldoende effect heeft zodat het structureel, wellicht in een andere vorm, kan worden ingezet. “Na het eerste semester werd de school gesloten vanwege corona. We hebben de ondersteuning wel digitaal aangeboden, maar nog niet goed in beeld of deze oplossingen voor voldoende verlichting van de werkdruk zorgen. Ik ben tevens sectievoorzitter en spreek wel individuele docenten die enorm geholpen zijn met deze extra ondersteuning, maar één zwaluw maakt nog geen zomer. We zullen de termijn nu iets verlengen en ik hoop dat we nog voor de zomervakantie een positieve evaluatie tegemoet kunnen zien. De GMR hangt daar geen exacte aantallen of percentages aan vast. Als leerlingen en docenten aangeven dat ze baat hebben bij deze extra ondersteuning buiten de klas, dan heeft het nut en moeten we ruimte in de begroting zoeken om de leerlingenbalie en structuurklas te continueren.”
Convenant Aanpak lerarentekorten en werkdrukverlichting
In het convenant ‘Aanpak lerarentekorten en werkdrukverlichting’ zijn tijdelijke middelen beschikbaar gesteld aan scholen ten behoeve van maatregelen tegen tekorten en werkdruk. Voion heeft, op verzoek van de cao-tafel vo, onderzoek gedaan naar de maatregelen die met de middelen zijn uitgevoerd of nog in planvorming of uitvoering zijn. Lees meer over het onderzoek >>