In een praktijklokaal geeft een ervaren docent een demonstratie aan een student. Hij houdt daarbij geen rekening met de veiligheidsinstructies en draagt geen persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM). De student gaat zelf aan de slag en gaat ervan uit dat dit de juiste werkmethode is. Dit blijkt niet zo te zijn. Een RI&E op papier is helaas niet genoeg.
In het derde jaar van een opleiding tot instrumentenmaker mogen de studenten zelfstandig aan een werkstuk werken. In het praktijklokaal staan diverse machines opgesteld waaronder een speciale schuurmachine. Voor het werken met de machines is er een hoofdstuk in de RI&E opgesteld en zijn persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) beschikbaar. Tijdens het schuren komt het werkstuk van een student vast te zitten in de schuurmachine. De docent wordt erbij geroepen en nadat de machine is veiliggesteld haalt de docent het werkstuk uit de machine.
PBM blijven in de kast
Om te voorkomen dat het nog een keer gebeurt, vraagt de student uitleg aan de docent. De docent doet de werkzaamheden een keer voor. Tijdens deze demonstratie gebruikt de docent niet de in de gebruiksaanwijzing voorgeschreven hulpmiddelen en draagt evenmin de voorgeschreven persoonlijke beschermingsmiddelen.
Letsel met ziekenhuisopname tot gevolg
Na de demonstratie gaat de student zelfstandig verder en op enig moment wordt het werkstuk weer de machine ingetrokken. Nu komt de student met de hand in aanraking met de draaiende schuurband en loopt letsel op waarvoor hij in het ziekenhuis wordt opgenomen. Omdat het net voor de kerstvakantie is, besluit de school het ongeval pas in de eerste week van januari te melden. De inspecteur van de Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA voorheen I-SZW) komt ter plaatse en stelt een onderzoek in.
Oorzaken en lessen
De schuurmachine in het praktijklokaal is voorzien van een gebruikshandleiding waarin opgenomen is dat er hulpmiddelen en persoonlijke beschermingsmiddelen gebruikt moeten worden tijdens het schuren. Door de preventiemedewerker van de school is naar aanleiding hiervan een duidelijke instructiekaart gemaakt die zichtbaar naast de machine hing.
Het gaat fout op het moment dat de “ervaren” docent een demonstratie geeft aan de student zonder rekening te houden met de veiligheidsinstructies. De student ziet de docent iets voordoen en gaat er van uit dat dit de juiste werkmethode is. Dit blijkt helaas niet zo te zijn.
De onderwijsinstelling heeft op papier alles goed geregeld. Er waren onder andere een actuele risico-inventarisatie en -evaluatie, een plan van aanpak, een CE-gemarkeerde machine die goed onderhouden was, een veiligheidsinstructiekaart bij de machine en toezicht in het lokaal aanwezig. Maar ondanks dat blijkt veiligheid in de praktijk van meer dan alleen papier af te hangen. De docent had zich ervan bewust moeten zijn dat hij een voorbeeldfunctie voor de studenten heeft.
RI&E-plicht geldt ook in onderwijs
In artikel 2b van de Arbeidsomstandighedenwet staat dat deze wet en de daarop berustende bepalingen ook van toepassing zijn als er sprake is van verrichtingen van leerlingen en studenten in onderwijsinrichtingen die vergelijkbaar zijn met arbeid in de beroepspraktijk.
Boeterapport en boeteoplegging
Er worden twee overtredingen van de Arbeidsomstandighedenwet geconstateerd waarvoor door de inspecteur een boeterapport wordt opgesteld. Uiteindelijk wordt door de boeteoplegger van de de Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA voorheen I- SZW) een boete opgelegd. Geconstateerd is dat de schuurmachine conform de gebruiksaanwijzing gebruikt werd. Daarnaast is het ongeval te laat gemeld door de onderwijsinstelling. Het eerste is een overtreding van artikel 16 lid 10 van de Arbeidsomstandighedenwet juncto artikel 7.3 van het Arbeidsomstandighedenbesluit. Het te laat melden is een overtreding van artikel 9 lid 1 van de Arbeidsomstandighedenwet.
Bron: Arbo-online. Arbo-online heeft Voion toestemming gegeven om dit artikel te plaatsen.