In de regio Maastricht-Heuvelland bestaat al langer het convenant ‘veilig in en om de school’. Het fungeert prima als intentieverklaring onderschreven door alle vo-scholen in de regio, waarmee de partijen onderschrijven dat zij zich inzetten voor veiligheid en een structureel veiligheidsbeleid. Maar de scholen (en hun kernpartners) wilden meer halen uit hun regionale samenwerking. Met name door meer grip te krijgen op de vormgeving en borging van hun veiligheidsbeleid. Inmiddels staat er een duurzaam traject dat scholen op weg helpt én op gang houdt.
Papieren tijger
“Hoewel er heel veel activiteiten plaatsvonden, bleef het convenant naar ons gevoel nog teveel een papieren tijger,” vertelt Marcel Andriolo, coördinator veiligheid bij de Gemeente Vaals en tevens voorzitter van de convenantgroep Maastricht-Heuvelland. “Daarom wilden we als convenantgroep een concreet antwoord ontwikkelen op de vraag hoe je veiligheid in en om de school nou goed kunt vormgeven en vooral ook goed kunt borgen – vanuit regionale samenwerking.” In opdracht van de convenantgroep en de provincie Limburg ontwikkelden Bureau Credo en M&O-groep daarom een aanpak waarbij scholen via een stapsgewijs traject toewerken naar een duurzaam en cyclisch veiligheidsbeleid, en naar het certificaat ‘Veilige School’.
Basiskader Veiligheid
Om individuele scholen een regionale basis te bieden, stelde de convenantgroep eerst een Basiskader Veiligheid op. Dit vormt een stabiel antwoord op de vraag wat veiligheid in en om de school nu eigenlijk is. Johan Vermeulen (Bureau Credo): “We wilden het met zijn allen eens zijn over de aspecten die daarbij komen kijken. Natuurlijk hebben we de landelijke context op een rij gezet - de verplichte zaken, richtlijnen vanuit CCV, VNG, noem maar op – maar de partners en het onderwijs hebben ook geformuleerd wat zij nu zelf belangrijk vinden voor deze regio. Denk aan de aanpak van specifieke drugsproblematiek, loverboys of pesten. Het is echt de basis voor onze regionale samenwerking en de aanpak van de individuele scholen en kernpartners.”
Namen en rugnummers
Binnen het traject werken de scholen nauw samen met de kernpartners die een school nodig heeft om veiligheid goed te organiseren, zoals gemeente, politie, GGD, Halt en Jeugdzorg. “Dat traject begint voor elke school met een intake en veiligheidsanalyse, om zicht te krijgen op de veiligheidssituatie in en om de school”, vertelt Vermeulen. “Van daaruit gaat de school gericht in gesprek met de directe partners om alle wederzijdse afspraken en verwachtingen helder te krijgen. Zo krijgt de samenwerking met externe partners op schoolniveau makkelijker vorm en worden alle relevante namen en rugnummers duidelijk; de school kent niet alleen de wijkagent, maar óók de achterwacht op het moment dat die wijkagent afwezig is. In bepaalde situaties kan de school daarmee echt sneller handelen.” Anja Daniëls is coördinator Schoolveiligheid van Halt Limburg, dat scholen die het traject doorlopen ondersteunt in de ontwikkeling van hun veiligheidsbeleid. Daniëls ervaart dat betrokkenen nu beter weten bij wie ze moeten zijn en bij wie ze wat kunnen neerleggen: “Niet zozeer doordat de afspraken op papier staan, maar doordat de betrokkenen een vaste werkwijze kunnen hanteren, mensen hun verwachtingspatroon naar elkaar uitspreken en gemaakte afspraken gezamenlijk periodiek worden geëvalueerd op hun werkbaarheid en functioneren. En het werkt. Voorheen was het voor scholen moeilijk om anoniem aangifte te kunnen doen. Inmiddels hebben ze daar bij de politie in het kader van Veilige Publieke Taak een vaste contactpersoon voor.”
Kennisuitwisseling
De regionale scholen doorlopen het traject in twee tranches. Veel tijd en energie worden gestoken in het delen van kennis en in het structureel borgen van kennisuitwisseling. Vermeulen: “Voorzichtig gesteld, hebben scholen zes tot acht maanden nodig om het traject te doorlopen. Veel uitwisseling en verdieping vinden plaats via de werkgroepen binnen de convenantgroep, voor specifieke onderwerpen als de anonieme aangifte of social media richtlijnen.” Gèr Stassen houdt zich als hoofd facilitair van LVO-cluster Maastricht voornamelijk bezig met arbo en huisvesting. Een aantal van ‘zijn’ scholen heeft het traject al doorlopen: “Onze scholen wisselen van alles uit; kennis, documenten, protocollen. Preventiemedewerkers organiseren gezamenlijke themabijeenkomsten rond polarisatie, radicalisering, pesten, noem maar op. Maar er is nog een slag te slaan als het gaat om de structurele samenhang in het veiligheidsbeleid. Als veiligheid ad hoc wordt geregeld, worden verantwoordelijkheden, mandaten en bevoegdheden vaak ook ad hoc belegd. Via dit traject hopen we dat struikelblok weg te halen. Ook daarom is betrokkenheid op bestuursniveau zo belangrijk.” Verschillende clusters van LVO zijn met een soortgelijk traject bezig, weet Stassen: “Die versnippering is naar mijn idee niet efficiënt. Door zoiets te beginnen op een centraal niveau, creëer je standaardisatie in de ontwikkeling van protocollen, procedures. Terwijl je maatwerk op schoolniveau makkelijk kunt behouden.”
Meer informatie