Aanbod zij-instromers door coronacrisis groter dan ooit:
“Instroommakelaar voorkomt dat kandidaten verdwalen in mogelijkheden”
Steeds meer professionals willen een carrièreswitch maken en kiezen voor het onderwijs. Veel zij-instromers weten echter niet waar zij terecht kunnen en welke route ze moeten volgen. “Elke goede, nieuwe werknemer is winst en elke geïnteresseerde die door het zoekproces verloren gaat, is een groot verlies”, vindt de RAP projectgroep regio Zwolle. Zij hebben een instroommakelaar aangesteld om carrièreswitchers op een persoonlijke manier wegwijs te maken.
(Download ook de factsheet bij dit praktijkverhaal onderaan op deze pagina)
In de regio Zwolle hebben schoolbesturen van het primair onderwijs, voortgezet onderwijs, mbo en de opleidingsinstellingen van het hbo de handen ineengeslagen om het lerarentekort aan te pakken, met behulp van de subsidie Regionale Aanpak Personeelstekort (RAP). “Ook de regio’s rondom Zwolle hebben het primair onderwijs, het voortgezet onderwijs en het mbo te kampen met een tekort”, vertelt Marco Schaap, deelprojectleider binnen de projectgroep. Omdat de projectgroep merkte dat veel mensen belangstelling hebben om als zij-instromer in het onderwijs aan de slag te gaan, maar vaak verloren raken in het woud aan mogelijkheden, hebben zij in mei 2020 een instroommakelaar aangesteld die een match maakt tussen vraag en aanbod. “De vragen van deze groep zijn zo divers, dat we unaniem hebben besloten om een instroommakelaar aan te stellen die persoonlijke begeleiding kan bieden.”
Hart voor onderwijs
“Ik begrijp heel goed dat geïnteresseerden gefrustreerd raken en soms zelfs afhaken als ze de weg niet kunnen vinden of geen voet tussen de deur krijgen terwijl het lerarentekort dagelijks groot in het nieuws is”, vertelt Evelien Walraven die sinds mei als instroommakelaar al met meer dan 160 kandidaat carrièreswitchers contact heeft gehad. Evelien werkte daarvoor 16 jaar als docent Engels en kan in deze functie haar hart voor het onderwijs goed laten gelden. “Een groot deel van de geïnteresseerden heb ik de weg kunnen wijzen naar een deeltijdopleiding of een ander passend traject voor zij-instroom. Een mooi resultaat, maar er is nog een grote groep mensen over waarmee we aan de slag kunnen.”
Om de connectie tussen potentiële zij-instromers, opleidingen en schoolbesturen optimaal te kunnen maken, heeft Evelien Walraven veel contact met schoolbesturen, HRM-afdelingen en opleidingsinstellingen. “Ik probeer de verbindende lijntjes korter te maken, een opleiding te vinden die bij de kandidaat past, meeloopdagen of proeflessen te organiseren en ik geef veel voorlichting. Daarnaast werk ik aan de uitbreiding van onze website hatseklas.nl, waar geïnteresseerden ook met mij kunnen chatten of mailen. Zo proberen we het hen wat gemakkelijker te maken.”
Persoonlijke hulp
De projectgroep RAP regio Zwolle verenigt volgens Marco Schaap alle kleuren van het onderwijs. Hij werkt naast zijn directeursfunctie twee dagen in de week als deelprojectleider en buigt zich over de programmalijnen Samen Werven en Loketfunctie. “In onze regio kampen vooral het primair onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs met een personeelstekort. In het voortgezet onderwijs ligt het tekort in deze regio lager, behalve bij zogenaamde tekortvakken. Er was vanuit de werkgevers dan ook een groot draagvlak voor het instellen van Evelien als instroommakelaar. We hebben als doel om het lerarentekort aan te pakken, maar ook om onze regio en het werken in het onderwijs positief op de kaart te zetten. Daar geven we met succes invulling aan met deze unieke functie, waarmee we persoonlijke hulp bieden aan professionals die een carrièreswitch richting het onderwijs willen maken.”
Meer interesse door corona
Het goed begeleiden van geïnteresseerde zij-instromers is door de coronacrisis actueler dan ooit. Evelien Walraven: “De interesse om in het onderwijs te gaan werken, is enorm. Aan de ene kant zijn er kandidaten die door de crisis hun baan kwijtraken en aan de andere kant zijn er ook mensen die, nu ze veel thuis zijn, gaan nadenken over hun huidige werk en hun bijdrage aan de maatschappij.” De arbeidsmarkt is in beweging en dat levert kansen, beaamt Marco Schaap: “Vooral de groep van 30 tot 50 jaar stelt zich nu essentiële vragen; hoe vitaal is hun functie voor de maatschappij? Zo hadden we contact met iemand uit de evenementenbranche die al een tijd niets kan doen en zich graag in het onderwijs nuttig wil maken en met een medewerker van een advocatenkantoor die al een half jaar op een zolderkamertje werkt en zich afvraagt hoe betekenisvol haar werk nu eigenlijk is.” Al deze geïnteresseerden zoeken naar informatie over zij-instroomtrajecten. Evelien Walraven: “Er zijn enorm veel mogelijkheden. maar met drie hogescholen en drie mbo’s in de regio is het voor de carrièreswitchers zoeken naar de juiste informatie. Welke opleiding kunnen zij volgen? Hoe komen ze in contact met schoolbesturen en kunnen zij financiële steun krijgen bij hun studie of het invullen van de stagedagen? Op Hatseklas.nl hebben we geprobeerd de informatie en opleidingsroutes voor geïnteresseerden te ordenen. Daarnaast is de instroommakelaar beschikbaar om mee te denken. Een derde van de geïnteresseerden weet bijvoorbeeld nog niet in welke sector zij het liefst willen werken en ik help hen met de oriëntatie. Een grote groep mensen is zoekende en het is zonde om hen in dat zoekproces kwijt te raken. Ik neem ze als het ware bij de hand en vind het heel prettig als ik mensen kan helpen om een stap in de goede richting te maken.”
Knelpunten in beeld
Ondanks alle belangstelling van kandidaat zij-instromers en de gezamenlijke afspraken die de onderwijsinstellingen hebben gemaakt over de kansen die zij deze kandidaten willen bieden, merken Evelien en Marco dat de match tussen vraag en aanbod vaak stagneert. Marco Schaap: “Schoolbesturen geven bijvoorbeeld aan dat zij-instromers hartstikke welkom zijn, maar dat het nu niet uitkomt. Er zijn knelpunten en die hebben vooral te maken met financiën en werkdruk. Zij-instromers kunnen prima functioneren in het onderwijs, ze hebben meestal een behoorlijke werkervaring in een andere branche. Daardoor hebben ze vaak ook een frisse kijk op zaken en zijn ze een mooie aanvulling op een team en de schoolontwikkeling. Maar het vraagt wel om een intensieve aanpak, de regeling vereist vier uur per week aan begeleiding maar in de praktijk is dat vaak meer. Wij hebben op onze school vorig jaar bijvoorbeeld twee zij-instromers aangenomen en zij zijn een jaar lang een-op-een begeleid. Daardoor maak je dubbele kosten en verhoog je de werkdruk bij collega’s. Het effect van zij-instromers is op de lange termijn gunstig, maar scholen zijn vaak pas geneigd om daarin te investeren als ze geen andere keuze meer hebben. Het blijkt een gevoelig onderwerp, per zij-instromer kan er 20.000 euro worden aangevraagd voor het hele traject van opleiding en begeleiding maar dat volstaat niet. Wij willen de schoolbesturen in beweging brengen door meer voorlichting te geven en de pluspunten van zij-instromers, zoals de brede werk- en levenservaring die zij meenemen, beter over de bühne te brengen. Ik vind dat het onderwijs een gezamenlijke opdracht heeft; we kunnen al deze kandidaten niet voor een dichte deur laten staan.”
Over de grenzen van de regio
Er is voldoende werk en perspectief, zegt ook Evelien Walraven. “Daarom kijken we ook over de grenzen van onze eigen regio heen. Ik zou de titel makelaar meer eer aan willen doen als het gaat om koppelen van geïnteresseerden, opleidingen en werkgevers. Omdat ik binnen dit spanningsveld veel persoonlijke gesprekken voer, kunnen we nu veel beter de mogelijkheden, maar ook de belemmeringen en knelpunten in kaart brengen. Het is misschien hoog gegrepen, maar met deze data en het haperende financiële plaatje kunnen we ook het gesprek aan met de overheid: hoe kunnen we vraag en aanbod beter op elkaar aan laten sluiten?” Marco Schaap geeft ten slotte aan dat de projectgroep het gesprek ook aan werkgeverszijde zal blijven voeren. “Elke nieuwe werknemer in het onderwijs is winst. Maar als mensen al in de oriëntatiefase teleurstellingen oplopen, is dat een enorm verlies. Dat moeten we koste wat kost voorkomen. Het aanstellen van een instroommakelaar is voor ons een groot succes en als andere besturen of projectgroepen daar ook interesse in hebben, nodigen wij ze graag uit zodat we er meer over kunnen vertellen.”
