“Ze komen binnen als leerling, maar zijn al snel collega”
De Job Academie, verbonden aan stichting BOOR, begeleidt leerlingen uit het VSO en Praktijkonderwijs met de overgang van leerling naar werknemer. De leerlingen lopen sinds vier jaar ook stage bij twee scholen van stichting BOOR. “Als je deze leerlingen binnen je eigen organisatie als stagiaire of later in een participatiebaan aanneemt, snijdt het mes aan twee kanten. Het helpt niet alleen de leerlingen, maar ook de scholen die de extra handen goed kunnen gebruiken.”
Stichting BOOR verzorgt openbaar basisonderwijs, voortgezet onderwijs en speciaal onderwijs in de regio Rotterdam. De stichting vertegenwoordigt 75 scholen waar aan zo’n 30.000 leerlingen les wordt gegeven. Negen jaar geleden heeft stichting BOOR de Job Academie opgezet, naar een voorbeeld uit de Verenigde Staten. “Met de Job Academie helpen we om de overgang van leerling naar werknemer kleiner te maken. Leerlingen uit het laatste jaar van het VSO of Praktijkonderwijs volgen vijf dagen in de week een leer-werktraject waarbij ze vooral leren om een goede collega en werknemer te worden zodat de kans op een baan groter wordt als de opleiding is afgerond”, vertellen Gitte Nagel, programmaleider Arbeid voor de VSO-scholen en afdelingsleider van de Job Academie Rotterdam en Mieke Willemstein en Gerbry Dam, die lesgeven op de Job Academie en de doorstroom vanuit stichting BOOR verzorgen.
Kansen bieden
De Job Academie startte negen jaar geleden om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt meer kansen te bieden. Daartoe behoren jongeren van het VSO en Praktijkonderwijs, die via de Job Academie in het laatste jaar een leerwerktraject volgen. Gitte Nagel: “Op deze manier willen we meer kansen creëren voor jongeren die geen startkwalificatie hebben. We zijn gestart met een Job Academie in het ziekenhuis en later met een Job Academie in een verzorgingshuis. Omdat onze leerlingen ook behoefte hadden aan werk met kinderen en onze scholen te maken hebben met een toenemende werkdruk, hebben we vier jaar geleden twee grote basisscholen van stichting BOOR als Job Academie aangesloten. Inmiddels hebben tientallen leerlingen stage agelopen op de basisscholen.”
Intensieve begeleiding
De leerlingen worden tijdens hun stage in het laatste jaar intensief begeleid. Mieke Willemstein: “Per school lopen per jaar zes leerlingen stage. Ik ben zelf ook op diezelfde school aanwezig, zodat ze altijd binnen kunnen lopen met vragen. Ik leer de leerlingen ook nieuwe taken aan en begeleid hen bij de werknemersvaardigheden. De leerlingen die stagelopen, krijgen dagelijks eerst een uur les van mij, lopen daarna stage met de leraar/lerares of conciërge van de school als buddy en als afsluiting verzorg ik nog een evaluatie van de dag en lessen die ingaan op de vraag ‘hoe word ik een goede collega en werknemer’. Het draait daarbij vooral om de sociaal-emotionele ontwikkeling. Zo kunnen de leerlingen in een veilige omgeving kennismaken met de ‘echte werkvloer’ en dat is heel waardevol. Het uiteindelijke doel is dat de leerlingen uitstromen in een garantiebaan bij een van de scholen van stichting BOOR. Omdat de leerlingen een vol jaar meelopen, leren de scholen hen ook goed kennen en dat verhoogt de kans op een baan. Inmiddels zijn er al 15 leerlingen aangenomen via onze Job Academies, ook op mijn basisschool. Ik kom hen dus elke dag als collega tegen.”
Oplossing voor werkdruk
Volgens Gitte Nagel hebben de scholen door het inzetten van de leerlingen of medewerkers van de Job Academie deels een oplossing gevonden voor de problemen met werkdruk en personeelstekort in het onderwijs. “Scholen hebben behoefte aan extra handen rondom de leerling, buiten het lesgeven. Onze leerlingen kunnen op de scholen opgeleid worden tot schoolassistent of assistent-conciërge. Bovendien, als zij worden aangenomen in een participatiebaan voorkomen we dat zij in de kaartenbak van het UWV of thuis op de bank terechtkomen. Voor scholen is het ook belangrijk om te weten dat het aannemen van leerlingen van het VSO of Praktijkonderwijs bijdraagt aan het invullen van het quotum van de Participatiewet. De scholen zijn daar geen extra geld aan kwijt. Binnen BOOR is er afdracht vanuit de scholen voor garantiebanen en het traject Job Academie wordt bekostigd vanuit TLV gelden.”
Meer dan de hal vegen
Gerbry Dam: “Buiten dat, zijn de scholen heel blij met de jongeren. Vooraf weten scholen soms niet hoe zij onze leerlingen in kunnen zetten, maar als ze eenmaal stagelopen merken zij dat hen veel toevertrouwd kan worden. Onze leerlingen zijn er echt niet alleen maar om de hal te vegen of lijmpotjes te vullen. Ze kunnen ook remedial teaching werk verrichten door de kinderen een extra uur lezen of rekenen aan te bieden, nakijkwerk verzorgen, meelopen naar de zwemles, moestuin of sportles, meehelpen met voorstellingen en musicals of bijvoorbeeld het schoolplein bijhouden. Scholen krijgen steeds meer taken en daar liggen kansen: zo kunnen onze leerlingen helpen bij het halen en uitdelen van de schoolmaaltijden waar nu over gesproken wordt. Maar ook de extra taken waar nu vaak ouders voor worden ingezet, zoals extra leesuren voor leerlingen die achter dreigen te lopen, kunnen onze stagiaires verzorgen. We denken altijd in mogelijkheden en kansen. Omdat wij onze expertise van deze leerlingen dagelijks combineren met de begeleiding van een buddy van de basisschool, kom je al heel snel op veel meer taken uit die passen bij de stagiaire. Bovendien leren de kinderen en leraren meer over de leerlingen van het speciaal onderwijs en zorg je voor meer diversiteit binnen jouw team. En het is niet alleen voor basisscholen, maar ook voor het voortgezet onderwijs heel interessant.”
Juf en meester
Voor de leerlingen zelf is een stage altijd spannend, maar ze komen volgens Mieke Willemstein binnen als leerling en gaan weg als collega. “Al vanaf de eerste dag worden de stagiaires ook behandeld als collega, ze draaien de hele dag mee, lunchen in de lerarenkamer en worden door de kinderen van de basisschool ook aangesproken als juf of meester. Ze zijn vanaf dag een van waarde en daardoor groeien ze heel snel in hun rol. Uiteindelijk werk je met z’n allen toe naar een duurzame arbeidsovereenkomst. Om de leerlingen in hun eerste jaar als werknemer ook nog goed te kunnen begeleiden, hebben we vorig jaar Job Academie 2.0 opgericht voor alle startende werknemers die een participatiebaan hebben en het VSO/PRO onderwijs gevolgd hebben. We komen eens per twee weken met hen samen om ervaringen uit te wisselen, gerichte leerdoelen op te stellen en eraan te werken dat ze nog steviger in hun schoenen komen te staan. Dat doen we in hechte samenwerking met de jobcoaches die ze als werknemer vanuit het doelgroepenregister toegewezen krijgen zodat ook die overdracht soepel verloopt.”
Werkpotentie benutten
Gitte Nagel vertelt dat ook schoolbesturen uit andere arbeidsmarktregio’s enthousiast zijn over de opzet van de Job Academie. “Het is voor elke scholenorganisatie interessant om de leerlingen van het VSO of Praktijkonderwijs binnen de eigen organisatie stage te laten lopen en als werknemer een participatiebaan aan te bieden. Het principe dat wij hanteren, kan binnen elk schoolbestuur worden toegepast. Het is altijd goed om naar de werkpotentie in de regio te kijken en als school en werkgever te onderzoeken waar je elkaar kunt vinden. Ik zou wel aanraden om dat via het Job Academie-principe te doen en de kwaliteitsmanagers die de Job Academies naar Amerikaans voorbeeld hier hebben geïmplementeerd, kunnen daarbij ondersteuning bieden.”
Meer tips en informatie over de aanpak? Lees de factsheet 'Hoe begeleidt stichting BOOR vso- en praktijkonderwijsleerlingen naar een baan op de eigen scholen?' onderaan deze pagina.
