Ruimte geven aan de docenten

In twee bijeenkomsten praten vertegenwoordigers van de verschillende scholen van Scholengroep Spinoza over de invulling van een schooloverkoepelend professioneel statuut. Als dat er ligt, gaan de scholen met hun docenten dit raamwerk op bestuursniveau verder invullen voor hun eigen situatie en wensen.

“We zijn eerst met een klein groepje gaan nadenken over het professioneel statuut voor de scholen van Scholengroep Spinoza”, vertelt Elles Driessen. Driessen is directeur bestuursbureau van Spinoza waaronder acht middelbare scholen in Leidschendam-Voorburg en Den Haag vallen. “Al pratende realiseerden we ons dat we dit met een grotere groep moesten doen om de individuele scholen en de docenten goed te kunnen vertegenwoordigen.

Overkoepelend kaderstatuut
“Met zo’n negen mensen hebben we onder begeleiding van extern adviseur Hartger Wassink in twee bijeenkomsten geprobeerd een overkoepelend kaderstatuut te maken.” In dat professioneel statuut komen de kaders te staan die op bestuursniveau voor alle scholen gelden. De scholen gaan vervolgens met hun docenten dat algemene professionele statuut verder invullen voor hun eigen situatie en wensen. 

Zeggenschap
“Ik merkte dat docenten heel anders kijken naar zo’n professioneel statuut. Ik sta toch verder van het primaire proces af en vlieg het vanuit een bestuurders- of HRM-rol aan.” Daarom is het nodig om vanaf het begin docenten erbij te betrekken. “Om gesprekken te voeren over vragen als: ‘Hoe moeten wij als bestuur jullie faciliteren om zelf meer zeggenschap te krijgen over vakinhoud, de manier van lesgeven of beleidsontwikkeling op school? Hoe verhoudt die zeggenschap zich tot de verantwoordelijkheid die docenten daarover moeten afleggen?’ De docent moet zich tenslotte committeren aan de zeggenschap die hij of zij krijgt. Dat roept discussies op over welke taak en welke verantwoordelijkheid waar thuis hoort.”
 
Niet te veel voorschrijven
“Om de gesprekken over het professioneel statuut concreter te maken, hebben we voorbeelden gezocht. Soms is het makkelijker om te praten vanuit wat je niet wilt om uiteindelijk te komen tot hoe je het wel wilt. Het professioneel statuut moeten we niet te vaag formuleren. Maar het moet ook weer niet te gedetailleerd, dat we te veel voorschrijven. We willen juist alle ruimte geven aan de docenten.”
   
Tips voor andere scholen:

• ga van start met een clubje dat er graag over mee wil praten
• betrek – bij een wat groter schoolbestuur – er direct schoolleiders en docenten bij
• ga in dialoog om te onderzoeken wat in het professioneel statuut moet komen te staan. Dat is beter dan dat een schoolbestuur een voorstel doet waar anderen op mogen reageren
• waak ervoor dat het niet van bovenaf wordt opgelegd 
• trigger mensen zelf na te denken. Ga naar de kern: waar doen we het voor, hoe kunnen wij als docent ons werk zo goed mogelijk doen en wat hebben we nodig van schoolleiding en bestuur? Onderzoek dat met elkaar.

Lees verder

• De professionele dialoog als leidraad
• ‘We willen een lerende organisatie worden’